Các quy chuẩn thiết kế nhà ở là điều quan trọng đầu tiên mà bạn cần phải tìm hiểu, không thể bỏ qua khi bạn muốn lên ý tưởng thiết kế và xây dựng ngôi nhà lý tưởng, tổ ấm mơ ước của chính mình. Hãy cùng Xây Dựng Nhanh Nhanh tìm hiểu các quy chuẩn thiết kế nhà ở cần thiết được quy định tại Bộ Xây Dựng Việt Nam qua bài viết dưới đây nhé!
Quy chuẩn thiết kế nhà rất quan trọng trong việc thiết kế và xây dựng
Tầm quan trọng của quy chuẩn xây dựng
Đảm bảo an toàn và chất lượng công trình
Quy chuẩn giúp công trình bền vững và hạn chế hư hỏng. Giảm thiểu nguy cơ sập, thấm hoặc cháy nổ. Đảm bảo kết cấu chịu lực phù hợp điều kiện địa phương. Giúp người dùng yên tâm trong quá trình sử dụng. Là nền tảng kỹ thuật trong thiết kế và thi công.

Căn cứ pháp lý khi xin phép xây dựng
Cơ quan chức năng dựa vào quy chuẩn để thẩm định hồ sơ. Nếu không đúng chuẩn sẽ bị yêu cầu điều chỉnh. Là tài liệu bắt buộc trong hồ sơ xin phép xây dựng. Hạn chế rắc rối pháp lý và bị phạt sau này. Tăng khả năng được cấp phép nhanh chóng và thuận lợi.
Tối ưu chi phí và hạn chế rủi ro
Áp dụng đúng chuẩn giúp tránh sai sót khi xây dựng. Giảm phát sinh sửa chữa hoặc đập bỏ công trình. Hạn chế chi phí do lỗi thiết kế hoặc thi công. Tối ưu công năng và sử dụng hiệu quả diện tích. Giúp nhà vừa đẹp vừa tiết kiệm chi phí đầu tư.
Vai trò của TCVN 4451:2012 trong thiết kế nhà ở tại Việt Nam
Định hướng bố trí không gian hợp lý
Tiêu chuẩn nêu rõ diện tích tối thiểu từng khu vực. Giúp phân chia các phòng chức năng rõ ràng. Đảm bảo sinh hoạt thuận tiện và thoải mái cho gia đình. Tối ưu luồng di chuyển và không gian sử dụng. Phù hợp với nhu cầu sống hiện đại của người Việt.
Để bố trí không gian hợp lý, cần tuân thủ các tiêu chuẩn diện tích tối thiểu cho từng khu vực:
-
Phòng khách: 20-25m².
-
Phòng ngủ chính: 15-18m².
-
Phòng ngủ phụ: 10-12m².
-
Bếp: 10-12m².
-
Phòng tắm/WC: 4m².
Đảm bảo kỹ thuật và công năng sử dụng
TCVN 4451:2012 quy định chiều cao tầng và cửa hợp lý. Giúp đảm bảo chiếu sáng và thông gió tự nhiên. Các thông số kỹ thuật phù hợp với điều kiện Việt Nam. Đảm bảo an toàn điện, nước, kết cấu và sử dụng lâu dài. Là cơ sở để thiết kế vừa đẹp vừa tiện nghi.
Hỗ trợ kiểm định và nghiệm thu công trình
Quy chuẩn là căn cứ để kiểm tra đúng sai trong thi công. Cơ quan chức năng dựa vào đó để nghiệm thu. Giúp phát hiện lỗi thiết kế hoặc xây dựng kịp thời. Hạn chế rủi ro bị đình chỉ hoặc không đạt kiểm tra. Tạo sự minh bạch giữa chủ đầu tư và nhà thầu.
Hỗ trợ kiểm định và nghiệm thu công trình dựa vào các quy chuẩn và tiêu chuẩn kỹ thuật để đảm bảo công trình thi công đúng yêu cầu. Cụ thể:
-
Quy chuẩn và tiêu chuẩn: Là căn cứ quan trọng để kiểm tra việc thi công có đúng quy định hay không. Các cơ quan chức năng sẽ dựa vào đó để nghiệm thu công trình.
-
Phát hiện lỗi sớm: Quy trình kiểm định giúp phát hiện kịp thời các lỗi trong thiết kế hoặc thi công, tránh việc sửa chữa tốn kém sau này.
-
Hạn chế rủi ro: Đảm bảo công trình đạt tiêu chuẩn, giảm thiểu nguy cơ bị đình chỉ thi công hoặc không đạt yêu cầu nghiệm thu.
-
Minh bạch giữa chủ đầu tư và nhà thầu: Quy trình kiểm định rõ ràng giúp tạo sự minh bạch và trách nhiệm giữa các bên, giảm thiểu tranh chấp trong suốt quá trình xây dựng.
Phạm vi áp dụng của TCVN 4451:2012
Áp dụng cho nhà ở riêng lẻ, nhà phố, biệt thự
Tiêu chuẩn phù hợp nhà 1–3 tầng xây theo hộ gia đình. Được áp dụng nhiều tại khu dân cư đô thị và vùng ven. Dùng cho nhà phố, biệt thự liền kề, nhà vườn nhỏ. Hướng đến công trình dân dụng có quy mô vừa phải. Giúp đảm bảo đầy đủ công năng và an toàn kỹ thuật.
Không áp dụng cho công trình công cộng, nhà cao tầng
Không dùng cho trường học, bệnh viện, chung cư cao tầng. Những công trình này theo quy chuẩn khác riêng biệt. Kết cấu, thiết kế và công năng khác hoàn toàn nhà ở riêng lẻ. Tránh áp dụng sai làm sai lệch thiết kế và thi công. Mỗi loại công trình cần tiêu chuẩn riêng để đảm bảo.
- Chức năng đặc thù: Trường học, bệnh viện phục vụ cộng đồng với yêu cầu riêng biệt.
- Quy mô sử dụng lớn: Công trình công cộng có mật độ người sử dụng cao liên tục.
- Kết cấu phức tạp: Chung cư cần tính toán tải trọng, độ rung, hệ khung chịu lực riêng.
- Yêu cầu thoát hiểm riêng: Nhà cao tầng phải có cầu thang thoát hiểm và hệ thống báo cháy chuẩn.
- Hệ thống kỹ thuật chuyên biệt: Bệnh viện dùng khí y tế, xử lý nước thải y tế, kiểm soát vô trùng.
- Không gian chức năng đặc thù: Trường học cần diện tích lớp học, hành lang, sân chơi đúng chuẩn.
- Quy chuẩn riêng biệt: Áp dụng QCVN 06:2022/BXD hoặc TCVN 4605 cho các công trình này.
- Tránh sai phạm pháp lý: Áp dụng sai tiêu chuẩn có thể bị xử phạt hoặc đình chỉ thi công.
- Bảo đảm an toàn công trình: Mỗi loại công trình cần quy chuẩn riêng để đảm bảo vận hành an toàn.
- Chủ đầu tư cần lưu ý: Phải xác định đúng loại công trình trước khi chọn tiêu chuẩn thiết kế.
Đối tượng sử dụng là kiến trúc sư, kỹ sư, chủ đầu tư
Tiêu chuẩn này hỗ trợ kiến trúc sư thiết kế đúng kỹ thuật. Kỹ sư xây dựng dùng làm căn cứ triển khai bản vẽ. Chủ đầu tư dùng để kiểm tra tiến độ và chất lượng. Các bên cần phối hợp để tuân thủ đầy đủ nội dung. Tăng tính chuyên nghiệp và đảm bảo hiệu quả công trình.
Vì sao khi thiết kế nhà ở cần phải tuân theo các quy chuẩn?
Việc thiết kế nhà ở cần tuân theo quy chuẩn để đảm bảo nhiều yếu tố cốt lõi cho công trình:
- Đảm bảo kết cấu an toàn: Giúp ngôi nhà có kết cấu vững chắc, bền lâu với thời gian, chống chịu thiên tai.
- Đảm bảo tính thẩm mỹ: Thiết kế hài hòa với kiến trúc đô thị và cảnh quan xung quanh.
- Đảm bảo hiệu quả đầu tư: Giúp sử dụng hợp lý chi phí, tiết kiệm đất đai, nguyên vật liệu.
- Đảm bảo công năng sử dụng: Tối ưu không gian sống hiện tại và mở rộng linh hoạt trong tương lai.
- Đáp ứng pháp lý: Tránh các rủi ro bị xử phạt, đình chỉ thi công do vi phạm quy định xây dựng.

Những quy định chung trong quy chuẩn thiết kế nhà ở
Thiết kế nhà ở cần đảm bảo độ bền, an toàn, tiện nghi sử dụng cho thành viên trong gia đình. Phải phù hợp điều kiện tự nhiên, khí hậu. Mặt ngoài công trình không được dùng vật liệu hoặc màu sắc gây ảnh hưởng thị giác, sức khoẻ. Thiết kế phải tuân theo quy chuẩn và nhu cầu thực tế của gia chủ. Mặt đứng nhà ở không nên sử dụng vật liệu, màu sắc gây ảnh hưởng mỹ quan đô thị. Khu vực lắp đặt điều hòa, phơi đồ phải an toàn, không làm xấu mặt đứng công trình. Chiều cao thông thủy tầng kỹ thuật không dưới 1,6m, phải thông ra ngoài qua cửa hoặc lỗ tường tối thiểu 0,6×0,6m.
Quy chuẩn thiết kế nhà ở về khu đất xây dựng
Gia chủ, đơn vị thiết kế phải tuân thủ quy chuẩn thiết kế nhà ở và quy hoạch đô thị theo QCVN 03:2012/BXD. Vị trí khu đất xây dựng phải đáp ứng điều kiện hạ tầng kỹ thuật, hệ thống điện, cấp thoát nước, viễn thông,…
Quy chuẩn cơ bản về thiết kế nhà ở
-
Mức sàn lối vào cao hơn lề đường ít nhất 0,15m.
-
Phòng ở tầng trên có cốt nền cao hơn vỉa hè tối thiểu 0,5m nếu gần chỉ giới đường đỏ.
-
Chiều cao phòng phụ không được thấp hơn 2,4m.
- Chiều cao tầng kỹ thuật tùy loại thiết bị đặt tại tầng đó.
-
Chiều sâu phòng khách có ánh sáng trực tiếp không vượt quá 6m và không quá 2 lần chiều rộng.
-
Khu tắm, giặt, vệ sinh tầng trên không được đặt trên bếp, kho, nấu nướng tầng dưới.
-
Cầu thang hoặc bậc chuyển tiếp phải có số bậc từ 3 đến 18.
Quy chuẩn thiết kế hệ thống kỹ thuật
Hệ thống cấp thoát nước
Phải tuân thủ TCVN 4474 và 4513. Phù hợp với quy hoạch đô thị, khu dân cư, khu công nghiệp. Đường ống cấp nước đặt ngầm trong tường hoặc hộp kỹ thuật. Van phải đặt trong hộp kỹ thuật có cửa kiểm tra, bảo trì thuận tiện.

Hệ thống ánh sáng
Hệ thống ánh sáng ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt gia đình. Thiết kế cần đảm bảo theo các tiêu chuẩn:
- Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 09:2013/BXD
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2012
- Quy chuẩn xây dựng Việt Nam QCXDVN 05:2008/BXD
- Quyết định của Bộ Y tế QĐ/BYT 3733/2002
Thiết kế ánh sáng cần phù hợp công suất, màu sắc theo không gian, công năng sử dụng. Nên tận dụng ánh sáng tự nhiên để tiết kiệm năng lượng, tốt cho sức khỏe.

Hệ thống điện và chống sét
Phải tuân thủ TCVN 9206:2012 về thiết kế điện nhà ở. Mạng lưới điện đảm bảo công năng, nhu cầu sử dụng và an toàn tuyệt đối. Chống sét là hạng mục quan trọng để bảo vệ người và tài sản. Phải tuân theo TCVN 9385:2012 về thiết kế chống sét cho công trình xây dựng.



Công Ty TNHH Xây Dựng Nhanh Nhanh – Chuyên thiết kế kiến trúc, xây nhà trọn gói, sửa nhà giá rẻ
Hotline: 0945 170 909 – KTS Nguyên
Website: https://trongoixaynha.com/